Επιστολές του Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, οι οποίες γράφηκαν ως απαντήσεις στις απορίες που εξέφρασε ένας οικονόμος στον Άγιο για τη λαμπρότητα των ναών.
Επιστολή 1η:
«Στον κύριο οικονόμο για την εκκλησιαστική λαμπρότητα»
Σας είναι αδιανόητο γιατί η Ορθόδοξη Εκκλησία επιτρέπει τόση εσωτερική λάμψη: πολύτιμες εικόνες, ασημένια καντήλια, χρυσά δισκοπότηρα, ακριβά άμφια, και άλλα ακριβά πράγματα.
Επειδή θέλει, όλη αυτή η εκθαμβωτική λάμψη να θυμίσει στους ανθρώπους την αιώνια λάμψη των ουρανών. Να τους τραβήξει έστω και για μία στιγμή, από τη γήινη αθλιότητά τους και να τους προειδοποιήσει για εκείνο τον άλλο κόσμο, την ουράνια πατρίδα τους, το βασίλειο της αιώνιας ευτυχίας και της αιώνιας χαράς. Να τους παρουσιάσει –όσο είναι δυνατό στη γη- με τρόπο υλικό και συμβολικό, εκείνη την πολυτέλεια και εκείνον τον πλούτο, που είναι γεμάτος ο πνευματικός κόσμος, και με τα οποία πρέπει να γεμίζει η ψυχή του χριστιανού, που είναι κλεισμένη στο σώμα, όπως είναι κλεισμένη μέσα στους πέτρινους τοίχους του ναού όλη εκείνη η λάμψη.
Όμως αυτό είναι μόνο μια γενική παρατήρηση. Το κάθε πράγμα ξεχωριστά, κάθε σχήμα, κάθε χρώμα, κάθε διακόσμηση, έχει στον ορθόδοξο ναό ιδιαίτερη πνευματική σημασία. Συνολικά και ξεχωριστά, λοιπόν, όλα αυτά συμβολικά εκφράζουν τη διδαχή, για την οδό της σωτηρίας, το σωτήριο δράμα της ζωής του Χριστού, τις υποσχέσεις του Χριστού, ή κάποιο μυστήριο του Ουράνιου Βασιλείου.
Εσείς νομίζετε πως όλα αυτά μπορούσαν να μεταμορφωθούν σε ψωμί και να φαγωθούν! Κι όταν φαγωθούν τότε τι; Εάν το σώμα φάει την πνευματική τροφή με τι θα τραφεί η ψυχή; Άραγε δεν ακούσατε εκείνο που άκουσε ολόκληρος ο κόσμος, πως οι άθεοι της Μόσχας όλα αυτά τα μεταμόρφωσαν σε ψωμί και τα έφαγαν, κι όμως τώρα πεινούν και μάλιστα πεινούν έτσι όπως στη Ρωσία δεν πεινούσαν ποτέ από την εποχή του Ασκόλδου και του Δίρου; «Ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος» (Ματθ. 4, 4). Εκτός από τον σωματικό άρτο, χρειάζεται και ο πνευματικός. Όλα τα πράγματα στον άγιο ναό, με τη σημασία τους, αποτελούν την πνευματική τροφή για τις ανθρώπινες ψυχές.
Μπείτε βαθύτερα στη χριστιανική διδασκαλία, η οποία για μάς τους ταξιδιώτες της γης είναι σημαντικότερη απ’ όλες τις άλλες διδασκαλίες και θα καταλάβετε. Και καταλαβαίνοντας θα πετάξετε τις τωρινές σκέψεις σας και θα τις αντικαταστήσετε με ορθές σκέψεις.
Ειρήνη σε σάς και ευλογία.