Με τη χάρη του Θεού, η ενορία μας πραγματοποίησε μια αξέχαστη τετραήμερη εκδρομή στα παράλια της Μικράς Ασίας, από τις 25 έως τις 28 Ιουνίου 2024. Το ταξίδι ξεκίνησε με την αναχώρηση από τη Θεσσαλονίκη, περνώντας από τις ιστορικές τοποθεσίες της Ανατολικής Θράκης, με πρώτο σταθμό τη μυθική Τροία και κατάληξη στα Δαρδανέλια (Τσανάκαλε). Τη δεύτερη μέρα, επισκεφθήκαμε το Αϊβαλί και τα Μοσχονήσια, καταλήγοντας στην όμορφη Σμύρνη για διανυκτέρευση. Την τρίτη μέρα, η περιήγηση συνεχίστηκε με επίσκεψη στην αρχαία Έφεσο και τα Βουρλά, όπου είχαμε την ευλογία να συναντήσουμε τον Μητροπολίτη Βρυούλων κ.κ. Παντελεήμονα. Τέλος, την τέταρτη μέρα, το γκρουπ επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη, γεμάτο με αξέχαστες εμπειρίες και εικόνες από τις ιστορικές και αλησμόνητες τοποθεσίες της Μικράς Ασίας.
Τσανάκαλε
Το Τσανάκαλε λέγεται επίσης Ελλήσποντος ή Δαρδανέλλια. Το όνομα Τσανάκαλε προέρχεται από την παραδοσιακή τέχνη της κανάτας ( canak) και της κατσαρόλας (comlek) της περιοχής. Από το canak, την τέχνη των πήλινων και το Kale-I Sultaniye, τα δύο σύμβολα της πόλης, προήλθε το όνομά της. Η πόλη αποτελεί σημαντικό κόμβο μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, καθώς τα Δαρδανέλλια είναι η δεύτερη επαρχία της Τουρκίας, μετά την Κωνσταντινούπολη, που εκτείνεται σε δύο ηπείρους. Πλοιάρια και πορθμεία διασχίζουν τα στενά προς τη βόρεια ευρωπαϊκή ακτή. Το Τσανάκαλε είναι η πλησιέστερη μεγάλη πόλη στη θέση της αρχαίας Τροίας, με το διάσημο «δούρειο ίππο» από την ταινία “Τροία” να εκτίθεται στην ακτή, προσδίδοντας έναν ιδιαίτερο ιστορικό και πολιτιστικό χαρακτήρα στην περιοχή.
Αρχαία Τροία
Η επίσκεψή μας στην αρχαία Τροία ήταν ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο, στη θρυλική πόλη που αποτέλεσε το θέατρο του Τρωικού πολέμου, όπως περιγράφεται στην Ομήρου Ιλιάδα. Η Τροία, γνωστή και ως Ίλιον, βρίσκεται στη βορειοδυτική Τουρκία, κοντά στα Δαρδανέλλια. Οι ανασκαφές του Γερμανού αρχαιολόγου Ερρίκου Σλήμαν το 1870 αποκάλυψαν πολλαπλά στρώματα πόλεων κτισμένων διαδοχικά, με την Τροία VIIa να ταυτίζεται συχνά με την ομηρική Τροία. Κατά τη βασιλεία του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αυγούστου, ιδρύθηκε μια νέα πόλη στην τοποθεσία αυτή, που ακμαζόταν μέχρι την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης. Σήμερα, ο αρχαιολογικός χώρος της Τροίας αποτελεί σημαντικό αξιοθέατο, προσφέροντας στους επισκέπτες μια μοναδική ευκαιρία να περιηγηθούν στα ερείπια μιας από τις πιο θρυλικές πόλεις της αρχαιότητας.
Αϊβαλί
Η επίσκεψή μας στο Αϊβαλί, γνωστό και ως Κυδωνίες, ήταν μια συναρπαστική εμπειρία γεμάτη ιστορία και πολιτισμό. Η πόλη βρίσκεται στα δυτικά παράλια της Μικράς Ασίας
απέναντι από τη Λέσβο, υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του Ελληνισμού στη Μικρά Ασία. Στα γραφικά σοκάκια του Αϊβαλιού, περιηγηθήκαμε στα παλιά ελληνικά αρχοντικά σπίτια και τις εκκλησίες, αναδεικνύοντας την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της πόλης. Η ιστορία του Αϊβαλιού, από την ακμή του μετά το 1773 έως την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών το 1922, είναι εντυπωσιακή και αφήνει έντονα σημάδια στην ψυχή του επισκέπτη. Η σύνδεση της πόλης με το παρελθόν, οι αλλαγές που υπέστησαν οι κάτοικοί της και η καταστροφή των εκκλησιών της, καθιστούν το Αϊβαλί σύμβολο της προσφυγιάς.
Αρχαία Έφεσος
Η Έφεσος, μία από τις σημαντικότερες ιωνικές πόλεις της Μικράς Ασίας, ήταν χτισμένη κοντά στον Καΰστριο κόλπο και αποτελούσε κομβικό σημείο επικοινωνίας της θάλασσας του Αιγαίου με τη μικρασιατική ενδοχώρα. Ο Απόστολος Παύλος πέρασε από την Έφεσο κατά τη Β΄ και τη Γ΄ Περιοδεία του και ο Ευαγγελιστής Ιωάννης πέθανε εκεί σε βαθύ γήρας. Μια μεγάλη σε μέλη, οργάνωση και πνευματικότητα Εκκλησία είχε αρχίσει να εξελίσσεται στην Έφεσο από τον δεύτερο αιώνα με πρώτον επίσκοπο τον μαθητή του Παύλου Τιμόθεο. Σήμερα, τα ερείπια της αρχαίας Εφέσου περιλαμβάνουν τον εντυπωσιακό Ναό της Αρτέμιδος, ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, τη Ρωμαϊκή Βιβλιοθήκη του Κέλσου, καθώς και πολλά άλλα μνημεία.
Η Βασιλική του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, που ανεγέρθηκε τον 6ο αιώνα από τον Αυτοκράτορα Ιουστινιανό, βρίσκεται στην πλαγιά του Λόφου του Αγιασολούκ, κοντά στην αρχαία Έφεσο. Ο ναός χτίστηκε πάνω στον τάφο του Αγίου Ιωάννη, καθιστώντας τον σημαντικό χριστιανικό τόπο προσκυνήματος.
Ο πρώτος ναός αφιερωμένος στη Θεοτόκο στην Έφεσο ακόμη και σήμερα προκαλεί συγκλονιστική εντύπωση. Οικοδομήθηκε περί τα μέσα του 4ου αιώνα και αποτέλεσε τον τόπο διεξαγωγής της Γ΄ Οικουμενικής Συνόδου το 431, που καταδίκασε την αίρεση του Νεστορίου ο οποίος αποκαλούσε την Παναγία Χριστοτόκο και όχι Θεοτόκο. Ο ναός αυτός, αν και κατεστραμμένος, εξακολουθεί να προκαλεί δέος με τα εντυπωσιακά ερείπια του.
Η περιήγηση μας σε αυτά τα ιστορικά μνημεία της Εφέσου και της Μικράς Ασίας μας φέρνει στο νου τους στίχους του νομπελίστα Μικρασιάτη ποιητή Γιώργου Σεφέρη από το “Μυθιστόρημα ΚΑ΄”
«Εμείς που ξεκινήσαμε για το προσκύνημα τούτο
κοιτάξαμε τα σπασμένα αγάλματα,
ξεχαστήκαμε και είπαμε πως δεν χάνεται η ζωή τόσο εύκολα
πως έχει ο θάνατος δρόμους ανεξερεύνητους
και μια δική του δικαιοσύνη
πως όταν εμείς ορθοί στα πόδια μας πεθαίνουμε
μέσα στην πέτρα αδερφωμένοι
ενωμένοι με τη σκληρότητα και την αδυναμία,
οι παλαιοί νεκροί ξέφυγαν απ’ τον κύκλο και αναστήθηκαν
και χαμογελάνε μέσα σε μια παράξενη ησυχία»
(Γ. Σεφέρης, Μυθιστόρημα, ΚΑ΄)
Σμύρνη
Η Σμύρνη, μία από τις αρχαιότερες πόλεις και λιμένες της Μεσογείου και της αρχαίας Ιωνίας, ιδρύθηκε περί το 3000 π.Χ. και έχει επιβιώσει μέχρι σήμερα. Η πόλη έχει μετακινηθεί δύο φορές κατά τη μακραίωνη ιστορία της, με την πρώτη τοποθεσία της, γνωστή ως «Παλαιά Σμύρνη», να αναφέρεται από τον Στράβωνα, και τη δεύτερη, που έκτισε ο Μέγας Αλέξανδρος και οι επίγονοί του κατά την ελληνιστική περίοδο, να αποκτά ιδιαίτερη ακμή κατά τη Ρωμαϊκή εποχή. Η Εκκλησία της Σμύρνης ήταν μία από τις Επτά Εκκλησίες της Αποκάλυψης του Ιωάννη, με επιφανείς επισκόπους όπως ο Άγιος Βουκόλος και ο Άγιος Πολύκαρπος, ο οποίος μαρτύρησε στο όρος Πάγος της Σμύρνης. Η περιοχή κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς το 1424, αλλά κατοικήθηκε από ελληνικούς πληθυσμούς μέχρι την Καταστροφή της Σμύρνης το 1922 και την ανταλλαγή πληθυσμών που ακολούθησε. Κατά την επίσκεψή μας στη Σμύρνη, εντυπωσιαστήκαμε από τα ιστορικά μνημεία και την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της πόλης. Η Σμύρνη παραμένει ένα ζωντανό σύμβολο της ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού στη Μικρά Ασία.
Επίσκεψη στο Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βρυούλων, κκ Παντελεήμονα
Κατά την επίσκεψή μας στα Βουρλά, είχαμε την ευλογία να συναντήσουμε τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βρυούλων, κκ Παντελεήμονα. Τα Βουρλά, γνωστά και ως Βρουλάς ή Βρύουλα, έχουν ελληνικές ρίζες και η ονομασία τους προέρχεται από τα βούρλα που αφθονούσαν στην περιοχή. Η πόλη βρίσκεται 35 χιλιόμετρα δυτικά της Σμύρνης και αποτελείται από τα κυρίως Βουρλά και τη Σκάλα, το επίνειό της.
Εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας προς τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βρυούλων κκ Παντελεήμονα για την αγάπη και την ευλογία που μας προσέφερε. Προσευχόμαστε η Παναγία η Βουρλιώτισσα και οι δύο Νεομάρτυρες τοπικοί Άγιοι, Νεκτάριος και Μιχαήλ, να στηρίζουν το έργο του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου στη μαρτυρική και ιστορική Μητρόπολη Βρυούλων. Η συνάντηση αυτή μας γέμισε με βαθιά ευγνωμοσύνη και έμπνευση για το έργο που επιτελείται σε αυτή την ιστορική περιοχή της Μικράς Ασίας.